Jedną z dostępnych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest spółka z o.o. Z uwagi na swoją odrębną osobowość prawną, stanowi bardzo popularną formę prawną przedsiębiorstwa. Co warto wiedzieć przed jej założeniem?

Mimo pandemii koronawirusa oraz związanych z nią ograniczeń gospodarczych, Polacy wciąż chętnie decydują się na zakładanie własnego biznesu. W I kwartale 2021 r. odnotowano ponad 84,2 tys. rejestracji przedsiębiorstw, czyli 0,1% więcej niż w analogicznym (jeszcze przed-pandemicznym) okresie ubiegłego roku – wskazuje GUS. Największy wzrost zaliczyła branża Informacja i komunikacja (o 39,1%), a najczęściej wybieraną formą prawną, poza jednoosobową  działalnością gospodarczą, były spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Stanowiły one 14,26% wszystkich przedsiębiorstw, wyraźnie dystansując spółkę cywilną (1,75%). Nic w tym dziwnego, albowiem spółka z o.o. daje wiele korzyści i jest relatywnie prosta w rejestracji.

Ograniczona odpowiedzialność… kusi przedsiębiorców

Jedną z głównych zalet spółki z o.o. jest… jej ograniczona odpowiedzialność. Będąc odrębną osobą prawną, działa jako pełnoprawny podmiot we własnym imieniu, niezależny od swoich udziałowców. Odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do wartości, jaką wnieśli do spółki.

– Wyłączenie odpowiedzialności osobistej za długi spółki czy nietrafione inwestycje bez wątpienia czyni tę formę prawną przedsiębiorstwa wartą rozważenia – przekonuje Teresa Warska, ekspert od prawa podatkowego w spółce Systim, oferującej oprogramowanie do zarządzania firmą.

Kapitał nie tylko pieniężny

Co istotne, kapitał zakładowy wniesiony do spółki może przyjąć postać zarówno pieniężną, jak i niepieniężną – w formie aportu np. wierzytelności, nieruchomości czy majątkowych praw autorskich, a jego minimalna wartość to 5 tysięcy złotych.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to dobre rozwiązanie także dla tych przedsiębiorców, którzy nie mają sprawdzonego i zaufanego partnera biznesowego, ponieważ nie wymaga ona posiadania wspólnika.

– Zamiast zakładać jednoosobową działalność gospodarczą, możemy sięgnąć po taką formę prawną jak spółka z o.o. W takim przypadku 100 proc. udziałów obejmie założyciel przy jednoczesnym byciu jedynym członkiem zarządu – podkreśla Teresa Warska z Systim.

Łyżka dziegciu w beczce miodu

Mimo wielu zalet, omawiana forma prawna niesie też wiele ograniczeń oraz dodatkowych obowiązków. Przede wszystkim niektóre czynności prawne wymagają stałych wizyt u notariusza, co wiąże się ze stratą czasu i dodatkowymi kosztami. Osoba, posiadająca wszystkie udziały w takiej spółce, powinna w wybranych sytuacjach podpisywać umowy z samym sobą w formie notarialnej. Co gorsza, traktowana jest ona przez ZUS jako osoba prowadząca jednoosobową działalność. Oznacza to, że musi ona odprowadzać składki ZUS. Jeśli chcemy uniknąć takiego scenariusza, konieczne jest posiadanie wspólnika z co najmniej 10-proc. udziałem w spółce.

Dodatkowo, po uzyskaniu wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, należy złożyć deklarację PCC-3, która dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. Co istotne, przepis ten obowiązuje wszystkie spółki. Ponadto trzeba dokonać wpłaty tego podatku w terminie 14 dni od dnia rejestracji spółki. Jak twierdzi ekspertka z Systim:

– Stawka podatku wynosi 0,5% podstawy opodatkowania, która stanowi  wartość kapitału zakładowego  pomniejszonego o koszty wpisu do KRS, ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym i kwotę wynagrodzenia wraz z podatkiem od towarów i usług, pobraną przez notariusza za sporządzenie aktu notarialnego umowy spółki. Jeśli natomiast korzystamy z portalu S24, obliczenie jego wysokości oraz złożenie deklaracji spoczywa bezpośrednio na nas.

Zakładamy spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

W celu zawiązania spółki z o.o. należy sporządzić umowę, która będzie zawierać adres siedziby spółki, przedmiot działalności, wysokość kapitału zakładowego, a także podział i liczbę udziałów wspólników. Umowa musi mieć formę aktu notarialnego.

– Z chwilą zawarcia umowy powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w tzw. organizacji, która trwa do momentu wpisu podmiotu do rejestru KRS. W tym czasie możemy nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Możemy chociażby kupować nieruchomości, środki trwałe, zaciągnąć kredyt, zawierać umowy z kontrahentami i pracownikami oraz wystawiać faktury VAT – wylicza Teresa Warska. – Spółka w organizacji nie może jednak trwać dłużej niż sześć miesięcy. Jeżeli po tym okresie, liczonym od dnia zawarcia umowy, wniosek o rejestrację spółki z o.o. nie został złożony w sądzie albo został prawomocnie przez niego oddalony, umowa spółki ulega rozwiązaniu – dodaje.

Uproszczone reguły rejestracji spółki

Aktualne przepisy nie wymagają dołączania dokumentów do urzędu skarbowego, urzędu statystycznego oraz ZUS (wyjątkiem jest druk NIP-8 opisany poniżej). A zatem w przypadku rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością osobiście,  wniosek wraz z dokumentami należy złożyć do Sądu Rejestrowego. To on bowiem, po wydaniu postanowienia o wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), przekazuje dane nowej spółki za pomocą systemu elektronicznego do Centralnego Rejestru Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP) i rejestru REGON. Natomiast wspomniany powyżej CRP KEP przekazuje dane do ZUS.  Opłata za wpis spółki do KRS w trybie tradycyjnym wynosi 600 zł (500 zł tytułem opłaty sądowej oraz 100 zł za ogłoszenie wpisu do MSiG).

Zakładanie spółki przez Internet coraz popularniejsze, ale z ograniczeniami

Aktualne przepisy umożliwiają założenie spółki z ograniczoną nie tylko w formie aktu notarialnego, ale również przez Internet. To zdecydowanie szybsza i – co istotne – tańsza formuła, dlatego coraz więcej osób decyduje się z niej skorzystać. Można to zrobić poprzez portal S24 prowadzony przez Ministerstwo Sprawiedliwości. System ten jest prosty i intuicyjny oraz przeprowadzi każdego „krok po kroku” przez cały proces. Zapewnia też komplet standardowych dokumentów, które wypełnia się w elektronicznym formularzu, a przy tym jest tańszy – płacimy 250 zł za wpis do KRS i 100 zł za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Niestety forma ta rodzi też pewne ograniczenia. Korzystając z gotowego wzorca umowy praktycznie nie mamy możliwości kształtowania jej treści. Ponadto rok obrotowy zawsze będzie równy kalendarzowemu (nie licząc pierwszego roku działalności), a pokrycie kapitału zakładowego będzie możliwe wyłącznie poprzez wkład pieniężny. Dodatkowo, wszystkie osoby podpisujące umowę muszą mieć aktywne konto w systemie S24 oraz możliwość podpisywania się elektronicznie.

Co dalej po uzyskaniu KRS?

W wybranych przypadkach konieczne jest również zgłoszenie danych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Zgłoszenie to składa się bezpłatnie w formie elektronicznej na stronie internetowej crbr.podatki.gov.pl. Dla pełnej rejestracji w charakterze podatnika lub płatnika oraz w zakresie statystyki publicznej, należy również przekazać dane uzupełniające. Są to dodatkowe informacje, takie jak na przykład numer rachunku bankowego lub miejsce prowadzenia działalności.  Możemy to zrobić nie później niż 7 dni od daty rejestracji spółki poprzez druk NIP-8, na którym należy wskazać nazwę skróconą płatnika składek. To właśnie na jego podstawie ZUS sporządzi dokumenty zgłoszeniowe, takie jak: ZUS ZPA, ZUS ZBA, ZUS ZAA, które są niezbędne do zamknięcia procedur rejestracyjnych.

Podsumowanie

Spółka z o.o. to bardzo popularna forma prawna przedsiębiorstwa. Jej niewątpliwą zaletą jest spore bezpieczeństwo majątku osobistego wspólników, którzy to nie odpowiadają takowym za zobowiązania spółki. Co więcej, przejrzysta struktura organizacyjna, niskie wymogi kapitałowe, a także nieskomplikowana procedura założenia i funkcjonowania czynią spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością wartą rozważenia przy wyborze formy prowadzenia działalności.